Spełniliśmy wszystkie warunki i zrealizowaliśmy kamienie milowe, dzięki czemu Unia Europejska odblokowała Fundusze Europejskie dla Polski, czyli 600 mld zł z Krajowego Planu Odbudowy i Polityki Spójności; zainwestowaliśmy ok. 1,5 mld zł z KPO, a z Polityki Spójności ok. 20 mld zł; wysłaliśmy do Brukseli pierwszy wniosek o płatność z KPO na 31 mld zł; uruchomiliśmy kilkaset naborów na realizację projektów z programów krajowych i regionalnych; przygotowaliśmy rewizję KPO – to główne efekty stu pierwszych dni rządu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.
Minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz wraz z kierownictwem MFiPR podsumowała dzisiaj pierwsze 100 dni prac resortu po wyborach 15 października 2023 r.
"Sto dni rządu za nami. Zaczęliśmy z pełną blokadą funduszy unijnych, zarówno strukturalnych, jak i z KPO, a jesteśmy w punkcie, gdzie 600 mld zł jest do inwestowania i to inwestowanie już się dzieje" – powiedziała minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.
Minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz podkreśliła, że w sprawie KPO do wykonania były duża praca nad przyspieszeniem ponad dwuletniego opóźnienia w jego realizacji. Stąd także prace nad jego rewizją. Projekt zmian jest obecnie poddany konsultacjom publicznym.
" KPO i fundusze strukturalne to dzisiaj największy projekt rozwojowy w Polsce. Było bardzo dużo spotkań ze wszystkimi resortami, żeby ustalić optymalne nakierowanie, jak zmieniamy KPO. Wyznaczamy w rewizji trzy fundamentalne kierunki rozwojowe – bezpieczeństwo żywnościowe, polskie elektrownie wiatrowe i Zielony Ład, który nie jest dla idei, ale jest dla Polaków. Ma w nim być uregulowana między innymi kwestia samochodów, tak żeby ludzie sami chcieli kupować samochody elektryczne, a nie żeby byli karani za to, jakimi dzisiaj jeżdżą samochodami" – wyjaśniła minister.
Mówiąc o przyszłych planach pracy, szefowa MFiPR poinformowała, że na początku kwietnia br. Polska otrzyma pieniądze z pierwszego wniosku o płatność z KPO; będę kontynuowane negocjacje z KE rewizji KPO; zaś w maju br. zostaną wysłane do Komisji kolejne wnioski o płatności z polityki spójności.„Odkręcamy maksymalnie kurki, żeby finansować już gotowe inwestycje – żłobki, rolników, szerokopasmowy internet. W kwietniu uruchomimy kolejne nabory z KPO, w tym najbardziej oczekiwany przez samorządy projekt – ponad 30 mld zł dla polskich miast na unowocześnianie miast w kierunku zielonej transformacji” – poinformowała minister K. Pełczyńska-Nałęcz.
Krajowy Plan Odbudowy i Polityki Spójności w 100 dni
Wraz z uruchomieniem środków z KPO przyspieszyliśmy realizację działań. Od stycznia br. do beneficjentów trafiło ok. 1,5 mld zł. Pieniądze zainwestowaliśmy w Czyste Powietrze, żłobki, małe i średnie przedsiębiorstwa w sektorze rolnym i szerokopasmowy internet.
Celem MFiPR jest jak najszybciej uruchomić pozostałe inwestycje. Do końca roku planujemy wdrożyć w życie pozostałe przedsięwzięcia.Dotychczas uruchomiliśmy nabory w 29 inwestycjach na 29,5 proc. środków z KPO. Dotyczy to 27 inwestycji na 67,2 proc. wartości części grantowej KPO oraz 2 inwestycje na 2 proc. środków KPO w części pożyczkowej.
W przypadku 13 inwestycji dotacyjnych podpisaliśmy umowy z ostatecznymi odbiorcami wsparcia na 20,8 mld zł (18,36 proc. środków z KPO w części grantowej). Tylko w lutym br. zawarliśmy umowy na ponad 2,9 mld zł.
W ostatnich 100 dniach ogłosiliśmy z programów krajowych i regionalnych 319 naborów o budżecie 35,8 mld zł.
Wnioski o płatności z KPO
W kwietniu br. do Polski wpłynie ponad 27 mld zł (ok. 6,3 mld euro) z refundacji UE pierwszego wniosku o płatność. Te pieniądze systematycznie będą trafiać do beneficjentów – przedsiębiorców, rolników, szkół, jednostek samorządu terytorialnego.
Środki z pierwszego wniosku o płatność z KPO zostaną przeznaczone m.in. na inwestycje:
- Czyste Powietrze – dofinansowanie termomodernizacji budynków mieszkalnych jednorodzinnych, wymiana starych źródeł ciepła na nowe;
- poprawa bezpieczeństwa ruchu kolejowego – m.in. modernizacja przejazdów kolejowych;
- vouchery na laptopy dla nauczycieli;
- inwestycje w bezpieczeństwo transportu – m.in. modernizacja niebezpiecznych punktów, budowa obwodnic oraz instalacji urządzeń nadzoru ruchu drogowego;
- cyfryzacja transportu – wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań cyfrowych (m.in. systemy ERTMS, zdalnej kontroli, zarządzania ruchem);
- wyposażenie i modernizacji infrastruktury w sektorze rolno-spożywczym;
- wsparcie systemu kształcenia zawodowego;
- dofinansowanie dla miejsc opieki nad dziećmi do lat 3 – żłobki i klubiki dziecięce;
- dostęp do bardzo szybkiego internetu na obszarach tzw. białych plam.
Do końca roku najprawdopodobniej wpłyną do Polski środki z drugiego i trzeciego wniosku o płatność (planowane złożenie wniosków to sierpień br.) – to blisko 50 mld zł (11,5 mld euro).
Planujemy jeszcze złożenie do końca roku dwóch kolejnych wniosków o płatność – czwartego i piątego. Szacujemy, że kwota dofinansowania wyniesie ok. 54 mld zł (12,5 mld euro). Środki z tych wniosków wpłyną do budżetu już w 2025 r.
Biorąc pod uwagę przyspieszenie tempa wydatkowania środków z KPO szacujemy wydać w 2024 r. co najmniej dodatkowe 12 mld zł na uruchamianie i wdrażanie inwestycji. Podobną kwotę chcemy przeznaczyć na realizację projektów finansowanych z pożyczek z KPO.
Rewizja KPO
15 marca br. rozpoczęliśmy konsultacje publiczne rewizji KPO, które potrwają do 15 kwietnia br. Zaproponowane zmiany to efekt prac nad przeglądem reform i inwestycji z KPO, które w MFiPR prowadziliśmy od stycznia br. Rewizja dotyczy 11 reform i 22 inwestycji.8 kwietnia br. odbędzie się wysłuchanie publiczne rewizji KPO. Przyjęcie zmian przez Radę Ministrów planowane jest na 23 kwietnia br. Następnie nową wersję KPO przekażemy formalnie do Brukseli. Zmieniona decyzja wykonawcza Rady UE, która zatwierdzi zmiany w KPO planowana jest do przyjęcia przez ECOFIN 16 lipca br.