Jesteśmy dziś w sytuacji, która kieruje naszą uwagę w stronę świata nauki i badań mogących pomóc w walce z pandemią. Jak nigdy dotąd potrzebujemy przełomowych idei i nowatorskich działań, owocnego połączenia potencjału naukowego z przedsiębiorczością. Gdzie znaleźć takie połączenia i jak je skutecznie wykorzystać? Trop prowadzi do centrów badawczo-rozwojowych firm. Wiele z nich korzysta ze wsparcia Funduszy Europejskich.
Odkąd 4 marca pojawił się w Polsce pierwszy przypadek koronawirusa, wiele firm – szczególnie tych o profilu medycznym i farmaceutycznym – gwałtownie przyspieszyło swoje prace. Rozpoczęto biznesowe narady i naukowe konsultacje, analizy możliwości i zmian technologii. Wszystko po to, by wymyślić i wprowadzić działania, które pomogą w zahamowaniu przyrostu liczby zakażeń.
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej elastycznie reaguje na potrzeby gospodarki wywołane pandemią COVID-19, m.in. dostosowuje harmonogramy konkursów do obecnych okoliczności. W Programie Inteligentny Rozwój uruchomiony został nabór w procedurze tzw. szybkiej ścieżki. Specjalna pula środków, 200 mln zł, jest przeznaczona właśnie na prace badawczo-rozwojowe, które posłużą walce z koronawirusem. Nabór wniosków rozpocznie się 6 maja i będzie trwał do 31 grudnia.
Kierunek: walka z pandemią
Spółce Celon Pharma wystarczył tydzień, aby przystąpić do walki z wirusem. W tym czasie przeorganizowała ona swoje nowo otwarte centrum B+R oraz przystosowała zasoby produkcyjne do wytwarzania testów wykrywających zakażenie COVID-19. Czy Celon Pharma to producent testów i markerów diagnostycznych? Otóż nie! Specjalizuje się w produkcji leków – głównie stosowanych w onkologii, ale też w leczeniu chorób neurologicznych czy metabolicznych. Szybka decyzja o przekierowaniu produkcji to odpowiedź zarządu firmy na wyjątkową potrzebę chwili. Celon Pharma postanowiła wykorzystać swoją wiedzę i doświadczenie z dziedziny diagnostyki molekularnej. Diagnostyka ta umożliwia rozpoznawanie i określanie ryzyka wystąpienia wielu chorób dzięki badaniom struktury DNA. Połączenie tak nowoczesnych technik badawczych z terapią i produkcją leków jest dziś podstawą medycyny spersonalizowanej. Wejście spółki w ten niełatwy obszar było możliwe właśnie dzięki uruchomieniu własnego centrum badawczo-rozwojowego. A kiedy okazało się, że jego infrastrukturę można przeorganizować tak, by można było produkować testy wykrywające koronawirusa – natychmiast podjęto odpowiednie decyzje. Potrzebna była tylko mobilizacja potencjału ludzkiego i sprzęt zakupiony dzięki unijnej dotacji z Programu Inteligentny Rozwój. Ale to nie wszystko. Po kolejnych debatach oceniono, że firma jest w stanie ruszyć także z pracami nad stworzeniem programu terapeutycznego do walki z COVID 19. Naukowcy działają, a my z nadzieją czekamy na efekty ich wysiłków, które mogą pozytywnie wpłynąć na dalszy rozwój sytuacji.
Leki dla chorych z COVID-19 trafią do nich szybciej
Ekspresową reakcją na pandemię była i jest mobilizacja działań spółki Adamed Pharma i jej nowoczesnego centrum B+R. Firma jest jedynym w Polsce producentem leku, który – jak niedawno się okazało – daje dobre wyniki w leczeniu wspomagającym przy zakażeniu koronawirusem. Tym, co pozwoliło również tej firmie na zajęcie się tak pilną potrzebą, jest m.in. posiadanie nowoczesnego zaplecza B+R. Daje ono ogromne możliwości technologiczne, ale także – co w obecnej sytuacji wydaje się bezcenne – możliwość współpracy w jednym laboratorium zespołów z różnych specjalizacji. Taka wymiana informacji i pomysłów to ogromny potencjał do walki z nierozpoznanym jeszcze do końca przeciwnikiem, jakim jest koronawirus. Wiedzę i umiejętności specjalistów doskonale uzupełnia tu najwyższej klasy infrastruktura badawcza. Jej rozbudowa możliwa była dzięki dofinasowaniu z Funduszy Europejskich. Dziś naukowcy mogą oddać się walce z koronawirusem, myśląc wyłącznie o tym „jak”, a nie „gdzie” tę walkę prowadzić.
Odkrycia, na które czeka świat
Na nowoczesne laboratoria, umożliwiające współpracę specjalistów z różnych dziedzin, postawiła też firma Ryvu Therapeutics SA. Z pomocą unijnych pieniędzy z programu Inteligentny Rozwój (podobnie jak Celon Pharma i Adamed) wybudowała ona własne centrum B+R, w którym gromadzi potencjał techniczny i naukowy do pracy nad nowymi lekami. Zlokalizowanie w jednym miejscu wyposażonych w najnowocześniejszy sprzęt laboratoriów chemicznych i biologicznych pozwala na efektywną komunikację i ułatwia logistykę. Naukowcy, pracując praktyczne obok siebie, wymieniają się na bieżąco pomysłami i informacjami, dbając by w całym procesie zachowane zostały najwyższe standardy. Firma specjalizuje się w odkrywaniu innowacyjnych leków. Część usług świadczy podmiotom aktywnie zaangażowanym w walkę z pandemią. Władze spółki nie wykluczają też bezpośredniego zaangażowania się w poszukiwane leku i szczepionki na koronawirusa.
AI i VR w walce z epidemiami
Do walki z koronawirusem użyta ma być także sztuczna inteligencja (AI). Chodzi nie tylko o poszukiwanie skutecznego leku, ale też przewidywanie dynamiki i kierunków rozwoju epidemii. Technologie wykorzystujące wirtualną rzeczywistość (VR) pomagają z kolei w dokładnym obrazowaniu zmian, jakie wirus powoduje w organizmie. Ma to ogromne znaczenie dla szkoleń medycznych i przepływu wiedzy między lekarzami pracującymi nad sposobami walki z epidemią w różnych zakątkach świata. Nie tylko teraz, ale i w przyszłości. Obie wspomniane technologie posłużą do celów medycznych polskiej spółce InventionMed SA.Firma buduje z unijnym wsparciem centrum B+R przeznaczone do tworzenia innowacyjnych symulacji medycznych i rehabilitacyjnych, m.in.z dziedziny kardiochirurgii i neurochirurgii. Ma to być wirtualny szpital, w którym nowe rozwiązania będą demonstrowane lekarzom i pracownikom medycznym.
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej chroni unijne inwestycje przed negatywnym wpływem pandemii. Wprowadzono szereg elastycznych rozwiązań dla przedsiębiorstw realizujących w tym czasie inwestycje z udziałem Funduszy Europejskich. Informacje o działaniach tych firm i ułatwieniach, na jakie mogą liczyć.