Trwa ładowanie...

 

Trwa zapisywanie na newsletter...

Ochrona dziedzictwa

Ochrona dziedzictwa

Wypracowanie  modelowych rozwiązań w zakresie ochrony i wykorzystania potencjału dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego.

Przykładowe podtematy:

  • wykorzystanie dorobku kulturowego i walorów przyrodniczych oraz różnorodności kulturowej i przyrodniczej miasta w procesie rewitalizacji (m.in. poprzez wydarzenia kulturalne, współpracę, wymianę kulturową, lokalne produkty turystyczne);
  • planowanie konserwacji, renowacji i adaptacji na cele kulturalne i społeczne historycznych obiektów i zespołów zabytkowych wraz z otoczeniem, m.in. na potrzeby instytucji kultury o znacznym potencjale oddziaływania na obszar rewitalizacji (w tym adaptacja istniejących obiektów na cele kulturalne i społeczne);
  • analiza procesu inwestycyjnego w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego.

Rola dziedzictwa kulturowego w rewitalizacji

Dziedzictwo jest zasobem nieodnawialnym, dlatego wymaga zintensyfikowanej ochrony i świadomego gospodarowania. Dziedzictwo może dawać miejsca pracy, pomagać wychodzić z ubóstwa i bezrobocia, dzięki niemu można realizować swoje pasje i twórczo spędzać czas, wreszcie może być ono sposobem inwestowania i magnesem dla prywatnych przedsiębiorców, ale też dźwignią rozwoju turystyki, przemysłów kreatywnych i ruchów slow life. Na poziomie lokalnym dziedzictwo kulturowe sprzyja utrzymywaniu spójności lokalnej społeczności, integrując mieszkańców. Mnogość podejść powoduje, że jest to najbardziej uniwersalne bogactwo niemal każdego obszaru rewitalizacji.

We współpracy z ekspertami i z aktywnym udziałem gmin, dla których rewitalizacja jest jednym z głównych zadań w nadchodzących latach, Ministerstwo Rozwoju przygotowało publikację Rola dziedzictwa kulturowego w rewitalizacji.

Jako temat przewodni poradnika wybrany został problem adaptacji obiektów zabytkowych do nowych funkcji społeczno-gospodarczych i realizacja projektów z udziałem przedsiębiorców i mieszkańców w odnowionych przestrzeniach bądź budynkach. Nie sposób jednak mówiąc o zabytkach nie odnosić się do dziedzictwa niematerialnego – stąd przykłady jego wykorzystania w działaniach rewitalizacyjnych i związanych z ochroną zabytków. Pierwsza część publikacji ma formę vademecum (pytania i odpowiedzi), w którym zebrano podstawowe zagadnienia przydatne osobom zajmującym się rewitalizacją w czasie pracy z zabytkami (programowania działań rewitalizacyjnych a ochrona dziedzictwa kulturowego, współpraca konserwatora z inwestorem, źródła finansowania projektów dotyczących ochrony zabytków). Druga część zawiera przykłady projektów i rozwiązań z Polski i zagranicy, które mogą być ciekawą inspiracją.

Publikacja do pobrania:

Rola dziedzictwa kulturowego w rewitalizacji – Poradnik (PDF 3 MB)

Podsumowanie działań edukacyjnych w 2017 r.

Działania podejmowane przez Ministerstwo Rozwoju w 2017 roku w zakresie wsparcia gmin w procesach rewitalizacyjnych dotyczących roli dziedzictwa kulturowego w rewitalizacji.

1) W ramach działań edukacyjnych zorganizowano międzynarodową konferencję „Rola dziedzictwa kulturowego w rewitalizacji. Perspektywy Polski, Francji oraz krajów Grupy Wyszehradzkiej” 

Konferencja została przygotowana we współpracy z Ambasadą Francji w Polsce, francuskim stowarzyszeniem Sites & Cités Remarquables de France, polskim stowarzyszeniem Forum Rewitalizacji. Tematyka wydarzenia obejmowała kwestie takie jak:

  • wykorzystanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego w działaniach rewitalizacyjnych,
  • zarządzanie i eksponowanie dziedzictwa  w celu wsparcia rozwoju gospodarczego,
  • budowanie kapitału społecznego w oparciu o dziedzictwo kulturowe,
  • wykorzystanie turystyki miejskiej do ożywienia miast historycznych.

Konferencja

Prezentacje z konferencji:

Panel I: Systemy prawne i finansowe ochrony i konserwacji zabytków a programy przekształceń zdegradowanych obszarów miejskich

Panel II: Dziedzictwo jako dźwignia rozwoju gospodarczego, dobre praktyki, rola stowarzyszeń

Panel III: Dziedzictwo kulturowe a kapitał społeczny: edukacja, podniesienie świadomości oraz promowanie dziedzictwa wśród mieszkańców

Panel IV: Kształtowanie ładu przestrzennego jako narzędzie ochrony dziedzictwa oraz rewitalizacji

  • Michèle Laruë-Charlus, Dyrektor Generalny Zagospodarowania Metropolii Bordeaux, Główny Sekretarz Biennale Agora – Promowanie dziedzictwa w miejskich planach zagospodarowania przestrzennego New interpretation of Bordeaux heritage. Bordeaux and its metropolitan areas as a board historical urban landscape (Film w języku francuskim i angielskim)

Promowanie dziedzictwa w miejskich planach zagospodarowania przestrzennego Metropolii Bordeaux

2) W ramach działań edukacyjnych zorganizowano także warsztaty z dziedzictwa kulturowego dla 23 miast realizujących projekty w ramach konkursu „Modelowa Rewitalizacja Miast” oraz pilotaże w zakresie rewitalizacji. Dla tych miast zorganizowano także wyjazd studyjny do Francji, który miał na celu przybliżyć samorządowcom dobre praktyki zakresie zarządzania ochroną dziedzictwa kulturowego w rewitalizacji, podejmowane przez miasta Nantes i Vitré.  

W Nantes uczestnicy mieli okazję zapoznać się m.in. z projektem kulturalnym  i turystycznym „Podróż do Nantes” (Le Voyage à Nantes). Projekt ten pozwolił  wzmocnić wizerunek marki miasta i ułatwić współpracę między podmiotami kultury, dziedzictwa i turystyki w urzędzie miasta i biurze metropolii. Jako przykład nadania nowych funkcji dla historycznego budynku zaprezentowane zostało Lieu Unique – narodowe centrum sztuki i muzyki współczesnej, które rozpoczęło działalność w 2000 r., zaś jego siedziba mieści się w byłej fabryce herbatników w centrum miasta Nantes. Ponadto, podczas pobytu w Nantes odbyło się spotkanie z urzędnikami miejskimi oraz pracownikami wydziałów urbanistycznych i kulturalnych miasta, w ramach którego można było zapoznać się z zastosowaną strategią, jej efektach gospodarczych, społecznych i kulturalnych. Podczas spotkania zostały zaprezentowane również rozwiązania w zakresie mieszkalnictwa, odnowy lokali w zabytkowych budynkach i przeznaczaniu ich na cele mieszkalnictwa społecznego. N zakończenie wizyty w Nantes, jej uczestnicy zapoznali się z projektem Hangar 32, którego celem była odnowa dziedzictwa na obszarach poprzemysłowych.

Natomiast w kolejnym dniu, uczestnicy zwiedzili miasto Vitré, które zachowało bogate dziedzictwo z czasów średniowiecza, co jest jego niezaprzeczalnym atutem. Działania władz miasta koncentrują się na ponownym przyciągnięciu mieszkańców do historycznego centrum miasta. Pierwszym narzędziem prawnym zastosowanym w celu ochrony i przywrócenia dziedzictwa było wprowadzenie sektora chronionego (Stały Plan Sektora Chronionego – fr. SPR, ustanowiony na mocy ustawy z 1962 r. zwanej prawem Malraux) oraz obszaru waloryzacji  architektury i dziedzictwa (fr. AVAP). Jednocześnie urzędnicy miejscy, zdając sobie sprawę z szansy rozwoju, jaką daje dziedzictwo wprowadzili projekt promujący lokalne dziedzictwo adresowany do szerokiego grona odbiorców, zarówno mieszkańców, jak i turystów. Uczestnicy mogli bezpośrednio zobaczyć miejsca, w których trwają prace związane z ochroną dziedzictwa.

Dziedzictwo kulturowe - film

Obejrzyj film i zainspiruj się do działania. Ulokowanie procesu rewitalizacji w historycznym centrum lub na zabytkowych terenach poprzemysłowych umożliwia wykorzystanie jego potencjału kulturowego do budowania lokalnej tożsamości mieszkańców. Zobacz wybrane przykłady dobrych praktyk wypracowane  w ramach konkursu Modelowa Rewitalizacja Miast oraz projektach pilotażowych związane z wykorzystaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego w rewitalizacji.

Dziedzictwo kulturowe