Instrument Zielonej Transformacji Miast
Inwestycja B3.4.1 Inwestycje na rzecz zielonej transformacji miast towarzyszy reformie B3.4 „Ramowe warunki dla inwestycji w zieloną transformację na obszarach miejskich”, której celem jest przygotowanie i wdrożenie skutecznych rozwiązań prawnych oraz organizacyjno-instytucjonalnych na rzecz przyśpieszenia procesu zielonej transformacji miast w Polsce.
Cel inwestycji: Wsparcie zielonej i energetycznej transformacji poprzez zapewnienie środków na finansowanie określonych typów inwestycji wpływających na „zazielenienie” terenów miejskich, łagodzenie zmian klimatu i adaptację do nich, bardziej efektywne wykorzystanie zasobów, zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń, przeciwdziałanie utracie różnorodności biologicznej, czy rewitalizację budynków i przestrzeni miejskich.
Okres wdrażania: IV kw. 2022 r. – 31 sierpnia 2026 r.
Budżet instrumentu: 8,9 mln euro
Planowane efekty
- Zwiększenie efektywności energetycznej infrastruktury publicznej,
- Zwiększenie powierzchni biologicznie czynnych na obszarach miejskich i funkcjonalnych,
- Zwiększenie ochrony zasobów wodnych, w tym przystosowanie obszarów miejskich do zmian klimatu,
- Ograniczenie hałasu i poprawa jakości powietrza,
- Renowacja budynków prowadząca do większej efektywności energetycznej,
- Optymalizacja pracy przewozowej miejskiego transportu publicznego eliminujące zużycie energii ze źródeł kopalnych,
- Centra edukacji i szkoleń w zakresie zielonej transformacji miast.
Charakterystyka wsparcia
Instrument obejmuje wsparcie dłużne w formie pożyczek, w tym udzielanych na warunkach preferencyjnych, z możliwością umorzenia. Koszty spłaty pożyczki nie będzie obciążał ostatecznych odbiorców, w tym samorządów.
Zasada ta nie ma zastosowania do projektów inwestycyjnych, które generują wystarczający poziom przychodów lub oszczędności kosztów.
Wsparcie otrzymają projekty w zakresie:
- zwiększania powierzchni biologicznie czynnych na obszarach miejskich i funkcjonalnych oraz ograniczania zasklepiania gleby,
- inwestycji miejskich opartych na przyrodzie (NBS) wraz z powiązanymi rozwiązaniami w zakresie roślinności,
- zrównoważonych systemów zarządzania wodami deszczowymi obejmującymi zielono-niebieską infrastrukturę i rozwiązania oparte na przyrodzie,
- poprawy jakości powietrza w miastach, w tym rozwoju energetyki rozproszonej i obywatelskiej,
- ustanawiania Stref Niskiej Emisji, zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej, skutecznych planów mobilności, zielonych stref na obszarach miejskich,
- rozwoju klastrów i spółdzielni energetycznych,
- zwiększenia wykorzystania OZE jako źródła energii w mieście,
- rozwoju zeroemisyjnej infrastruktury transportowej (pieszej, rowerowej) zintegrowanej z transportem zbiorowym,
- wdrażania energooszczędnych technologii oświetleniowych dróg i przestrzeni publicznych,
- edukacji i podnoszenia świadomości obywateli na temat konieczności transformacji miast w kierunku neutralności klimatycznej w zakresie adaptacji do zmian klimatycznych,
- rewitalizacji budynków i przestrzeni miejskich.
W ramach realizacji każdej z inwestycji uwzględnione zostaną aspekty dostępności dla osób ze specjalnymi potrzebami, m.in. usuwanie barier architektonicznych (schody, progi, uszkodzona nawierzchnia) w przestrzeni publicznej i na terenach zieleni.
Wsparcia nie będą mogły uzyskać projekty, których celem lub skutkiem będzie:
- zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej w przestrzeniach miast i obszarów funkcjonalnych oraz zasklepiania gleby miasta,
- wycinka drzew (w przypadku braku możliwości zrealizowania inwestycji bez usunięcia drzewa starszego niż 15 lat, drzewo musi zostać profesjonalnie przesadzone w inne miejsce),
- nieuzasadnione wyburzanie obiektów.
Nabór
Planowany termin uruchomienia naboru to I/II kw. 2024 r.
Wdrażanie
Zadania związanie z wdrażaniem Instrumentu zostaną powierzone Bankowi Gospodarstwa Krajowego (BGK). Projekty realizowane będą głównie w miastach i na terenie podmiotów tworzących Miejskie Obszary Funkcjonalne (wyznaczone w Strategii Rozwoju Województw, z preferencją dla tych, które opracują strategie rozwoju ponadlokalnego). Odbiorcy zostaną wyłonieni w otwartym naborze (open call).
Zasady działania Instrumentu:
Określa je Strategia Inwestycyjna Instrumentu (PDF 230 KB).
Kontakt
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej
Departament Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
e-mail: kpo.zielone.miasta@mfipr.gov.pl
tel. 22 273 79 50
Bank Gospodarstwa Krajowego
Departament Programów Europejskich
e-mail: SekretariatDPE@bgk.pl
tel. 22 475 94 10