Jak co roku, w trzeci czwartek maja, świętujemy „Światowy Dzień Wiedzy na temat Dostępności”. Niezmiennym celem tego wydarzenia jest popularyzacja idei dostępności oraz wskazanie kierunków zmian w tym obszarze jakie umożliwia rozwój technologii, a stymuluje zapotrzebowanie społeczne.
Promowanie dostępności jest w praktyce równoznaczne z promowaniem kultury społecznej, bazującej na świadomości potrzeb drugiego człowieka, tworzenia otwartego dla wszystkich otoczenia bez barier oraz pogłębiania empatii w stosunku do osób, które wciąż zbyt często doświadczają różnych ograniczeń. Jak ważna jest to sprawa, najlepiej świadczą liczby. Według danych w Polsce żyje niemal 4,7 mln osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami, a na świecie społeczność ta liczy około 1 miliarda, a więc 15% całej populacji naszej planety.
W Polsce od kilku lat dzięki programowi „Dostępność Plus” kwestia dostępności pokazywana jest w szerokim aspekcie zarówno podmiotowym, jak i przedmiotowym. Dotyczy osób z niepełnosprawnościami, ale także seniorów i wszystkich tych, którzy z powodów życiowych (niekiedy tylko tymczasowo) znajdują się w położeniu wymagającym zastosowania rozwiązań ułatwiającym im swobodne i samodzielne funkcjonowanie w społeczeństwie. Działania na rzecz dostępności to ostatecznie pogłębianie integracji społecznej, ale co równie ważne – podnoszenie jakości życia Polaków.
Zarówno program „Dostępność Plus” jak i inne dokumenty (m.in. „Konwencja ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych” „ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami”) określają obowiązki Państwa wobec obywateli ze szczególnymi potrzebami. Zawierają również katalog zadań w zakresie dostępności jakie stoją przed administracją rządową, samorządami terytorialnymi czy instytucjami świadczącymi usługi społeczne.
Dotychczasowe działania programu, prowadzone z udziałem podmiotów zajmujących się wsparciem osób ze szczególnymi potrzebami, pokazują, że zwiększanie dostępności w wielu dziedzinach życia oraz kreowanie świadomości, że jest ona warunkiem normalności, dla wielu z nas jest bardzo ważne. Świadczy o tym m.in. stale rosnąca liczba Partnerów dostępności (obecnie ponad 200) czy beneficjentów projektów ukierunkowanych na ten cel.
Powinniśmy zrozumieć, że dostępność nie powinna być ważna wyłącznie dla tych, którzy osobiście lub dzięki doświadczeniu osób bliskich przekonali się, że brak windy lub podjazdu, albo mało intuicyjny w obsłudze videofon mogą być realnym problemem w codziennym życiu. Kluczowe jest myślenie o dostępności z zwiększą wyobraźnią i szerszą perspektywą - jak o dobru, które może być użytecznie w każdym momencie naszego życia, szczególnie kiedy nasze możliwości psychofizyczne z jakiegoś powodu się zmniejszą. Należy przy tym pamiętać, że dostępność po prostu się opłaca. Badania pokazują że ułatwienia architektoniczne takie jak windy zwiększają samodzielność seniorów i wydłużają niezależne życie nawet o 7 lat, zwiększają nasz dobrostan i komfort, a np. przyjazne i dostępne strony internetowe zwiększają liczbę klientów, a tym samym przyczyniają się do generowania większych dochodów dla stosujących je firm.
Stąd w programie „Dostępność Plus” dbamy o to, żeby coraz więcej podmiotów zmieniało zasady swego funkcjonowania, a przestrzeń publiczna, architektura i komunikacja były otwarte dla wszystkich. Przykładem są ważne – szczególnie dziś – placówki służby zdrowia, które remontują swoje budynki według zaleceń projektowania uniwersalnego, szkolą personel oraz zaopatrują się w sprzęt diagnostyczny przyjazny osobom z niepełnosprawnościami. Podobne działania prowadzą placówki edukacyjne, gdzie wprowadzamy zmiany architektoniczne oraz metodyczne w projektach i konkursach takich jak „Przestrzeń Dostępnej Szkoły” czy „Uczelnia dostępna”. Ułatwieniami cieszy się także coraz więcej mieszkańców bloków mieszkalnych, dzięki pożyczkom na inwestycje architektoniczne oferowane przez Fundusz Dostępności.
Coraz bardziej intensywne są także działania skierowane do przedsiębiorców pokazujące szanse jakie daje dostępność w kontekście pozyskania nowych klientów oraz umożliwiające prace nad produktami i usługami ukierunkowanymi na szczególne potrzeby. To innowacje służące w codziennym życiu – np. regulowane meble dla osoby poruszającej się na wózku, specjalna odzież ułatwiająca rehabilitację ruchową seniorów, czy systemy do samodzielnej nawigacji w budynkach dla osób niewidomych.
Pamiętamy o jej uniwersalności, a także kluczowym celu, jakim jest dobro nas wszystkich.
Światowy Dzień Wiedzy na Temat Dostępności