Port Solidarność, przedłużenie Centralnej Magistrali Kolejowej na północ oraz linie kolejowe: z Ostrołęki przez Łomżę do Giżycka, z okolic Stalowej Woli do Rzeszowa i z Milanowa przez Białą Podlaską w stronę Siemiatycz zostały dopisane do priorytetów inwestycyjnych UE na najbliższe lata. Przed spółką Centralny Port Komunikacyjny otwiera to kolejne możliwości pozyskania unijnego dofinansowania.
Komisja Europejska opublikowała projekt nowego rozporządzenia, które uwzględnia wiele spośród polskich propozycji dotyczących rewizji Transeuropejskiej Sieci Transportowej. W skład TEN-T wchodzą strategiczne europejskie szlaki kolejowe, drogowe, lotnicze, morskie i śródlądowe drogi wodne, a także tzw. infrastruktura punktowa, np. porty lotnicze i morskie oraz terminale drogowo-kolejowe.
"To wspaniały świąteczny prezent. W ocenie Komisji Europejskiej kluczowe inwestycje Programu CPK powinny stanowić priorytety unijnej polityki inwestycyjnej, a ich realizacja stać się wkładem Polski w europejski system transportu. To bardzo dobra wiadomość, która otwiera przed spółką CPK możliwość skutecznego wnioskowania o kolejne środki unijne" – mówi Marcin Horała, pełnomocnik rządu ds. CPK.
"Szprychy kolejowe CPK jako element niskoemisyjnego i ekologicznego transportu wpisują się w priorytety inwestycyjne UE. Co do części lotniskowej projektu, to za sprawą wpisania do sieci TEN-T spółka CPK zyskuje możliwość ubiegania się o dofinansowania w zakresie bezpieczeństwa i ochrony, systemów zarządzania ruchem lotniczym, infrastruktury przeładunkowej i stacji kolejowej w rejonie terminalu" – mówi Grzegorz Puda, minister funduszy i polityki regionalnej.
W tzw. sieci bazowej TEN-T znajduje się przygotowywana przez CPK linia Kolei Dużych Prędkości Warszawa-Łódź-Poznań/Wrocław (tzw. igrek). Wymagania są takie, że sieć bazowa powinna zostać zrealizowana przez kraje członkowskie – przy wykorzystaniu środków UE – do końca 2030 r., co wpisuje się w plany inwestycyjne CPK. W planach UE trasa kolejowa Warszawa-Łódź-Poznań/Wrocław to część składowa Europejskiego Korytarza Transportowego Morze Północne - Bałtyk. W planach inwestycyjnych CPK jest to tzw. szprycha nr 9.
Do kategorii projektów rozszerzonej sieci bazowej (tzw. Extended Core Network) – z wysokim priorytetem przy przyznawaniu środków unijnych – których budowa powinna zostać ukończona do 2040 r., Komisja Europejska wpisała tzw. CMK Północ. To przygotowywane przez spółkę CPK przedłużenie istniejącej Centralnej Magistrali Kolejowej na północ: przez CPK do Warlubia jako element „szprychy” nr 1. Przebieg istniejącej linii CMK i jej planowanego przedłużenia przez CPK jest zgodny z korytarzem sieci bazowej „Bałtyk – Adriatyk”.
Dobre wiadomości dotyczą także „szprychy” nr 7, a konkretnie odcinka Katowice-Ostrawa przez prawie 90-tysięczne Jastrzębie Zdrój, czyli obecnie największe miasto w Polsce bez dostępu do sieci kolejowej. Ten polsko-czeski transgraniczny projekt CPK, stanie się elementem korytarza: Bałtyk – Adriatyk. Został on także zaliczony przez Brukselę do rozszerzonej sieci bazowej TEN-T.
Sukcesem CPK jest to, że w sieć kompleksową TEN-T wpisano trzy przygotowywane odcinki CPK, których celem jest zmniejszenie wykluczenia transportowego:
- fragment „szprychy” nr 3 przez Mazowsze, Podlasie i Mazury: Ostrołęka – Łomża – Giżycko
- odcinek „szprychy” nr 6 Łętownia - Rzeszów (to kolejowy łącznik w stronę Podkarpacia)
- odcinek: Milanów – Biała Podlaska – Fronołów (fragment odcinka łączącego największe miasta Polski Wschodniej: Białystok, Lublin i Rzeszów).
Według Komisji Europejskiej, realizacja tych zadań powinna zostać ukończona nie później niż w 2050 r. Tu także nie ma kolizji z planami spółki, bo jak wynika z harmonogramów, najdłuższe spośród inwestycji kolejowych CPK potrwają do 2034 r.
"To już drugi w ostatnim czasie bardzo pozytywny sygnał ze strony Komisji Europejskiej, po przyznaniu CPK rekordowego udziału w puli CEF Reflow. To także szczególne zobowiązanie dla naszego zespołu, jeżeli uwzględnić że sieć bazowa TENT ma zostać ukończona do 2030 r." – mówi Mikołaj Wild, prezes spółki CPK.
W tym miesiącu spółka CPK podpisała umowy dotyczące dofinansowania z CEF. Z tej puli pozyskała ok. 110 mln zł na przygotowywany już projektu budowlany tunelu CPK Łodzi i prace przygotowawcze dla linii między Warszawą, Sieradzem i Poznaniem. W związku z ogłoszeniem naboru do CEF 2 CPK przygotowała już wnioski o dofinansowanie dla projektów o łącznej wartości 4,4 mld zł.
CPK realizuje w sumie osiem kontraktów na wymagane prawem prace przygotowawcze, a konkretnie studia techniczno-ekonomiczno-środowiskowe (STEŚ). Dotyczą one kolejowych odcinków: Warszawa – Łódź – Wrocław – granica polsko-czeska, Katowice – Ostrawa, Łętownia – Rzeszów, Zamość – Bełżec i Ostrołęka – Łomża – Giżycko, a także kolejowego węzła CPK (w rejonie ogłoszonej w ubiegłym tygodniu preferowanej lokalizacji Portu Solidarność). W sumie oznacza to prace przygotowawcze dla prawie 1 000 km nowych linii.
Spółka CPK przygotowuje budowę w sumie 10 kolejowych szprych, prowadzących z różnych regionów Polski do Warszawy i nowego lotniska. W sumie to 30 zadań inwestycyjnych i prawie 1 800 km nowych linii kolejowych, które mają zostać zrealizowane do końca 2034 r. Inwestycje przygotowywane są we współpracy z inwestorami z krajów sąsiednich, np. czeskim zarządcą infrastruktury kolejowej Správą železnic (w przypadku linii Katowice - Ostrawa i Wrocław – Praga).
Sieć korytarzy transportowych TEN-T łączy prawie 450 miast lotnisk, portów i terminali na terenie UE.