Konin

Potencjał konińskiej Starówki przepisem na rewitalizację

Konin to średniej wielkości miasto liczące około 67 tys. mieszkańców położone we wschodniej części województwa wielkopolskiego. W Koninie przez lata funkcjonowały duże zakłady przemysłowe, głównie elektrownia oraz kopalnia, na których opierał się rozwój miasta. Zamykanie dużych zakładów przemysłowych spowodowało, że najbliższe dziesięciolecie to dla regionu nie tylko odejście od technologii węglowych i zastąpienie ich nowymi, ale przede wszystkim przemodelowanie całego systemu społeczno-gospodarczego. Dynamiczna rozbudowa Konina miała miejsce w drugiej połowie XX w. i spowodowana była odkryciem złóż węgla brunatnego. Doprowadziła ona do powstania dwóch odrębnie funkcjonujących ośrodków miejskich, oddzielonych rzeką Wartą. Intensywnie rozwijający się tzw. Nowy Konin, czyli północna część znajdująca się na prawym brzegu Warty, przejęła funkcje właściwe dla centrum miasta. Doprowadziło to do izolacji i marginalizacji Starówki, która przestała pełnić funkcje centrotwórcze. Dodatkowo, na jej stagnację wpływ miały kumulujące się negatywne zjawiska i problemy społeczne (depopulacja, wysokie rozwarstwienie społeczne, „dziedziczenie biedy”) oraz relatywnie niski poziom przedsiębiorczości i zły stan techniczny dużej liczby budynków mieszkalnych. Dlatego to właśnie Starówka została wyznaczona jako obszar rewitalizacji w Koninie. A celem głównym modelowego projektu „Rewitalizacja konińskiej Starówki – opracowanie lokalnego programu rewitalizacji na lata 2016-2023 wraz z modelowym pilotażem” (realizowanego 2015-2019) było ożywienie gospodarcze oraz zwiększenie zatrudnienia na obszarze rewitalizacji „Starówka”.

Podstawą działań rewitalizacyjnych w koninie jest Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Konina na lata 2016-2023 zaktualizowany uchwałą nr 198 Rady Miasta Konina z dnia 18 września 2019 r. Obecnie miasto pracuje nad opracowaniem Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Konina do 2030

Narzędzia wspierające konińską przedsiębiorczość

W celu wsparcia konińskiego ducha przedsiębiorczości, miasto planuje cały pakiet działań, na który składają się:

• utworzenie Centrum Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej,
• uruchomienie zachęt inwestycyjnych dla Starówki,
• promocja lokalnych biznesów.

Opracowanie zestawu narzędzi ożywienia gospodarczego obszaru rewitalizacji „Starówka” w Koninie rozpoczął się od oceny potencjału lokalowego Miasta Konina w kontekście aktywizacji społeczno-gospodarczej obszaru rewitalizacji „Starówka”. Kolejnym krokiem było opracowanie konkretnej oferty inwestycyjnej i systemu zachęt inwestycyjnych dla tego obszaru. Nie pominięto także działań promocyjnych już istniejących lokalnych biznesów. 

Potencjał lokalowy Miasta Konina i koncepcja Centrum Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej

W celu oceny potencjału lokalowego Miasta Konina w kontekście aktywizacji społeczno-gospodarczej obszaru rewitalizacji „Starówka”, wykonano szereg analiz:

• analiza komunalnego zasobu lokali użytkowych położonych na obszarze rewitalizacji „Starówka” stanowiących własność Miasta Konina i możliwości wykorzystania go do rozwoju inwestycji i przedsiębiorczości na tym terenie;
• analiza prawna możliwości organizacji przetargów lub konkursów na najem lokali użytkowych na obszarze rewitalizacji “Starówka” na działalność gospodarczą;
• analiza prawno-finansowa możliwości stosowania przez Miasto Konin preferencyjnych stawek czynszu najmu lokali użytkowych z obszaru rewitalizacji „Starówka”;
• analiza potrzeb stworzenia i określenie zakresu działalności centrum aktywizacji społeczno-gospodarczej na obszarze rewitalizacji w oparciu o potencjał budynku przy ul. Wojska Polskiego 2b w Koninie.   

Dotykając gospodarczych problemów Starówki modelowa rewitalizacja zakłada utworzenie Centrum Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej, w którym mógłby zostać uruchomiony Inkubator Przedsiębiorczości jako miejsce wspierające innowacyjne i kreatywne osoby w działalności rynkowej. Jednocześnie przestrzeń Centrum mogłaby być udostępniana mieszkańcom na cele integracyjne i aktywizujące. Zadania Centrum mogą się również koncentrować wokół ścisłej współpracy z instytucjami otoczenia biznesu i przedstawicielami środowisk kreatywnych oraz wsparciu innowacyjnych projektów i przedsiębiorstw działających w tym sektorze. Planuje się, że Centrum Aktywności zostanie podzielone na dwie strefy: pierwszą dla najmłodszych stażem przedsiębiorców oraz zamierzających założyć własną firmę w formie otwartej przestrzeni coworkingowej (biurka na godziny, wynajem salek konferencyjnych), a drugą strefę urządzoną w formie boksów dla rozwijających się firm z branż kreatywnych i innowacyjnych. Przedsięwzięcie to ma kluczowe znaczenie, dla wdrażania procesu rewitalizacji w Koninie i rozwoju gospodarczego miasta oraz rozwiązywania zdiagnozowanych w procesie przygotowania programu rewitalizacji problemów. Utworzone Centrum wypełni istniejącą pustkę w ofercie infrastrukturalnej miasta dedykowanej sektorowi mikro i małych firm. Na lokalizację Centrum wyznaczono budynek dawnego Sądu Rejonowego przy ulicy Wojska Polskiego 2b. W ramach projektu modelowego została opracowana dokumentacja techniczna niezbędna do remontu. Jednocześnie powstawała koncepcja funkcjonowania Centrum. Wypracowaniu oferty Centrum i jego pożądanych przez mieszkańców funkcji służył spacer badawczy tj. wizja lokalna z udziałem mieszkańców i architekta. Młodzież i społeczność studencka z konińskich szkół wzięła udział w konkursie na nazwę i logo Centrum. Konkurs miał charakter otwarty i cieszył się sporym zainteresowaniem. Realizacja przedsięwzięcia nastąpi po pozyskaniu niezbędnych środków finansowych.

Materiały do pobrania:

• Potencjał lokalowy Miasta Konina w kontekście aktywizacji społeczno-gospodarczej obszaru rewitalizacji „Starówka” (PDF 10 MB)
• Prezentacja Analiza prawna możliwości organizacji przetargów lub konkursów na najem lokali użytkowych na obszarze rewitalizacji „Starówka” na działalność gospodarczą (PDF 1 MB)
• Propozycja projektów zarządzeń wraz z załącznikami (PDF 602 KB)
• Analiza potrzeby utworzenia centrum aktywizacji społeczno-gospodarczej na obszarze rewitalizacji w oparciu o potencjał budynku przy ul. Wojska Polskiego 2b w Koninie (ZIP 13 MB)
• Materiały związane z organizacją konkursu na nazwę i logo Centrum Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej (ZIP 8 MB)

Oferta inwestycyjna i system zachęt inwestycyjnych dla obszaru rewitalizacji „Starówka”

Kolejnym ważnym zadaniem ukierunkowanym na wzmocnienie rozwoju gospodarczego obszaru rewitalizacji było opracowanie zestawu dokumentów formalno-prawnych dopasowanych do potrzeb obszaru rewitalizacji w Koninie. Wypracowane dokumenty są rezultatem analiz i działań doradczych oraz dyskusji z mieszkańcami. Mieszkańcy wnioskowali o poszerzenie oferty inwestycyjnej dla „Starówki”, wskazywali jakie usługi powinny być preferowane, aby Starówka i całe miasto stały się bardziej atrakcyjne dla młodych ludzi i przedsiębiorców i dyskutowali o warunkach preferencyjnego wynajmu lokali użytkowych na obszarze rewitalizacji. W ten sposób powstał  „Zestaw narzędzi ożywienia gospodarczego obszaru rewitalizacji „Starówka” w Koninie – pilotaż”, na które składają się:

• analiza prawna i finansowa dostępnych, oczekiwanych i możliwych do wprowadzenia zachęt inwestycyjnych dla obszaru rewitalizacji „Starówka” w oparciu o aktualnie obowiązujące w Polsce przepisy prawa;
• katalog dostępnych do wprowadzenia na obszarze rewitalizacji „Starówka” zachęt inwestycyjnych dedykowanych dla przedsiębiorców oraz właścicieli prywatnych nieruchomości nie będących przedsiębiorcami;
• zestaw możliwych do wprowadzenia na obszarze rewitalizacji „Starówka” zachęt inwestycyjnych;
• analiza skutków finansowych dla budżetu Miasta wprowadzenia takich zachęt w zestawieniu z wynikami analizy skutków społeczno-ekonomicznych nowych regulacji dla obszaru rewitalizacji;
• oferta inwestycyjna zawierająca informacje o komunalnych nieruchomościach, w tym aktualnie dostępnych lokalach użytkowych i innych nieruchomościach oraz zachętach inwestycyjnych dla właścicieli nieruchomości i inwestorów zainteresowanych prowadzeniem działalności gospodarczej na obszarze rewitalizacji „Starówka”.

Analizy zaowocowały przyjęciem przez Radę Miasta Konina uchwały w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości dotyczących budynków lub ich części w których wykonano remont elewacji (Uchwała nr 222 Rady Miasta Konina z dnia 30 października 2019 roku).  

Kroki powstawania zestawunarzędzi ożywienia gospodarczego dla obszaru rewitalizacji w Koninie przedstawiono w raporcie – Jak powstał "Zestaw narzędzi ożywienia gospodarczego obszaru rewitalizacji „Starówka” w Koninie – pilotaż".

Materiały do pobrania:

• Oferta inwestycyjna obszaru rewitalizacji „Starówka” (PDF 4 MB)
• System zachęt inwestycyjnych dla obszaru rewitalizacji (PDF 3 MB)
• Raport. Jak powstał "Zestaw narzędzi ożywienia gospodarczego obszaru rewitalizacji „Starówka” w Koninie – pilotaż"? (PDF 8 MB)

Promocja lokalnych biznesów

Kampania „Smacznie na Starówce” obejmowała działania promocyjne ukierunkowane na wsparcie przedsiębiorców z branży gastronomicznej zlokalizowanych na Starówce. Przez kilka tygodni na Portalu LM.pl ukazała się seria materiałów promocyjnych opisujących punkty gastronomiczne z konińskiej Starówki.

Przedsięwzięcie zostało pozytywnie ocenione przez właścicieli lokali gastronomicznych. Podczas rozmów z przedsiębiorcami pojawiał się główny wniosek – Miasto Konin zachęca prywatnych przedsiębiorców do współpracy przy rewitalizacji Starówki. Dzięki reklamie, lokale gastronomiczne mogły trafić ze swoją ofertą do szerokiej grupy potencjalnych klientów. Przedsiębiorcy szukali także odpowiedzi na pytanie: co należy zmienić, aby jeszcze bardziej wykorzystać potencjał Starówki? Wśród pomysłów pojawiały się między innymi: miejsca dedykowane lokalom, organizowanie kolejnych wydarzeń plenerowych, aby zmieniać przyzwyczajenia mieszkańców dotyczące spędzania wolnego czasu. Przedsiębiorcy z branży gastronomicznej chcą uczestniczyć w procesie rozwoju Starówki, ponieważ widzą w tym miejscu potencjał, uważają, że  Starówka jest sercem miasta, ale trochę niedocenionym. Dotychczas zorganizowano dwie edycje kampanii.

Oprócz cyklu wywiadów, opracowana została Broszura informacyjno-promocyjna obszaru rewitalizacji „Starówka” promująca starą część Konina, przybliżając wiedzę o zabytkach i atrakcjach na obszarze rewitalizacji „Starówka”. Dodatkowo na miejskiej stronie poświęconej rewitalizacji zamieszczono mapę lokali gastronomicznych i noclegowych (link: https://rewitalkonin.pl/gastronomia-i-noclegi-na-starowce/).  

Materiały do pobrania:

• Link do I edycji kampanii Smacznie na Starówce: https://rewitalkonin.pl/smacznie-na-starowce/
• Link do II edycji kampanii Smacznie na Starówce: https://rewitalkonin.pl/ii-edycja-projektu-smacznie-na-starowce/
• Broszura informacyjno-promocyjna obszaru rewitalizacji „Starówka” (PDF 5 MB)

„Podwórko – wspólna przestrzeń” i działania włączające mieszkańców w proces zmian

Aby wzmocnić lokalne więzi i poczucie odpowiedzialności za wspólną przestrzeń oraz aby włączyć mieszkańców w proces rewitalizacji została zrealizowana inicjatywa „Podwórko – wspólna przestrzeń”.  Z pięciu lokalizacji zostały wyłonione dwa podwórka przy kamienicach miejskich, na których mieszkańcy wspólnie przeprowadzili zmiany na rzecz poprawy jakości i atrakcyjności swoich podwórek. Proces angażowania mieszkańców w tworzenie koncepcji zagospodarowania rozpoczął się od  spotkań konsultacyjnych i działań animacyjnych na podwórkach, mających na celu rozpoznania oczekiwań mieszkańców. Następnie opracowano koncepcje zagospodarowania podwórek odpowiadające na zgłaszane potrzeby, a finalnie zrealizowano pomysły. Na podwórkach pojawiły się nowe nasadzenia zieleni, utwardzenia terenu czy porządkowanie placu zabaw dla dzieci. Efektem  9-miesięcznej współpracy są podwórka odmienione i zadbane, odpowiadające na potrzeby mieszkańców.

Materiały do pobrania

• Raport z inicjatywy „Podwórko – wspólna przestrzeń” (PDF 14 MB)

Na obszarze rewitalizacji realizowane również są inicjatywy, które mają na celu zwiększyć wiedzę na temat bezpieczeństwa i historii starej części miasta, a także zwiększające zaangażowanie społeczne. Przykładowe działania obejmują inicjatywy takie jak:

• Lekcja obywatelska – mająca na celu zapoznanie młodzieży i dzieci z tematem samorządności, przekazanie wiedzy o regionie i podnoszenie świadomości obywatelskiej,
• Warsztaty pn. Jak poprawić i zadbać o swoje bezpieczeństwo? – spotkania, warsztaty tematyczne dotyczące bezpieczeństwa w sieci, udzielania pierwszej pomocy czy bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Do udziału w projekcie zaproszeni zostaną m.in.: służby ratunkowe – straż pożarna oraz pogotowie, policja, straż miejska.
• Spacer po Starówce – to cykl spacerów z przewodnikiem. Podczas spacerów mieszkańcy oprócz poznania historii konińskiej Starówki mają okazję ujrzeć zabytkowe i czasami zapomniane budowle oraz usłyszeć o losach mieszkańców Konina, którzy przyczynili się do rozwoju miasta. Spacerki organizowane są przez cały rok, przynajmniej raz w miesiącu. W realizację przedsięwzięcia zaangażowani są uczniowie liceum znajdującego się na obszarze rewitalizacji „Starówka” (dwie klasy obcojęzyczne). Młodzież włączyła się do tego działania i prowadzi wycieczki w trzech językach.

Dom Zamełki czyli Inkubator Aktywności Kulturalnej

Jednym z kluczowych projektów rewitalizacyjnych mającym na celu pobudzić kreatywność oraz zaangażowanie społeczne mieszkańców obszaru rewitalizacji jest przedsięwzięcia pn. „Inkubator Aktywności Kulturalnej”. Przestrzeń Inkubatora zostanie udostępniona dla działań kulturalnych, współpracy międzysektorowej, realizacji przedsięwzięć integracji społecznej oraz prowadzenia zajęć edukacyjno-artystycznych dla różnych grup wiekowych. Oferta Inkubatora uzupełni ofertę Centrum Organizacji Pozarządowych mającego swoją siedzibę po sąsiedzku. Przedsięwzięcie pozwoli także na ochronę i zachowanie zabytkowej kamienicy wraz z dziedzińcem.W celu realizacji inwestycji w ramach projektu modelowego opracowano dokumentację projektowo-kosztorysową na przebudowę kamienicy „Dom Zemełki” oraz Studium wykonalności dla projektu dotyczącego przebudowy kamienicy „Dom Zemełki”. Obecnie trwają prace budowlane przy kamienicy.   

Materiały do pobrania:

• Broszura podsumowująca projekt “Informacja o rewitalizacji Starówki”.  (PDF 11 MB)

Więcej informacji o rewitalizacji w Koninie znajduje się w lokalnej bazie wiedzy 

Modelowa Rewitalizacja Miast w Koninie – film

Obejrzyj film i zainspiruj się do działania. W Koninie, dzięki udzielonej dotacji ze środków POPT 2014-2020, wypracowano zestaw narzędzi oraz katalog zachęt inwestycyjnych dla przedsiębiorców służących ożywieniu gospodarczemu  i zwiększenia atrakcyjności inwestycyjnej Starówki. Zadbano także o działania włączające mieszkańców w proces zmian